Thờ tượng Quan Công ( Quan Thánh Đế Quân) có ý nghĩa gì?

Quan Công còn được gọi là Quan Thánh Đế Quân, là một vị tướng tài năng, dũng mãnh có công lớn trong việc hình thành nhà Thục Hán thời Tam Quốc. Thờ tượng Quan Công có thể bảo vệ gia chủ bình an, giữ được đầu óc minh mẫn sáng suốt, tránh bị kẻ xấu, kẻ tiểu nhân bỉ ổi tính toán, ám hại, trấn trạch trừ tà cho ngôi nhà… 

Quan Thánh Đế Quân (Quan Công) là ai?

Tượng Quan Thánh Đế Quân hay Quan Công được chế tác dựa trên một nhân vật lịch sử nổi tiếng có thật ở Trung Quốc là Quan Vũ. Ông có tên tự là Quan Vân Trường và một số tên gọi khác như Trường Sinh, Quan Đế, Mỹ Nhiêm Công. Quan Công sinh vào khoảng năm 160 – 162 tại Hà Đông nay là Vận Hành, Sơn Tây Trung Quốc. Ông là Đại tướng quân của Thục Hán thời Tam Quốc, đã cùng Lưu Bị, Trương Phi kết nghĩa anh em ở Đào Viên. 

Quan Vũ là người đã góp công lớn vào việc hình thành nhà Thục Hán, theo tiểu thuyết Tam Quốc diễn nghĩa thì ông đứng đầu trong số ngũ hổ tướng của nhà Thục Hán. Theo ghi các ghi chép, Quan Vũ được đánh giá là vị tướng quân có võ nghệ dũng mãnh, tài năng xuất chúng, được người đương thời nhận xét là có “sức địch vạn người, hổ thần một thời, có phong độ quốc sĩ”.

Về tính cách, ông là người có lòng can đảm, hào hiệp trượng nghĩa, tôn sùng lễ giáo. Ông cũng là người có sự kiên trì, kiên cường và có lòng trung thành tuyệt đối, được người dân đánh giá rất cao, ngay cả Tào Tháo cũng vô cùng khâm phục và coi ông là “nghĩa sĩ thiên hạ”. Tuy nhiên, ông lại có nhược điểm là đôi lúc cư xử rất nông nổi, hay quát mắng người khác và là một người kiêu ngạo. 

Ông mất vào năm 220 tại Lâm Tự, Kinh Châu, nay là Nam Chương, Hồ Bắc, Trung Quốc. Sau khi mất, ông xuất hiện nhiều trong các tác phẩm văn học cũng như nghệ thuật nổi tiếng của Trung Quốc. Ông được Đường Đức Tông đưa vào Võ miếu (nơi thờ cúng của các danh tướng trong lịch sử), sau được các hoàng đế đời sau phong tước, phong đế và cũng là vị võ tướng duy nhất có điện thờ tại Đế vương miếu. 

Quan Vũ được xem là biểu tượng các đức tính như Oai vũ không khuất phục, Giàu sang không dâm loại, Danh lợi không đổi lòng, Nghèo hèn không nhụt chí. Ông cũng được xem là biểu tượng của trượng nghĩa trung thành, của tính hào hiệp và là người bảo vệ cho tầng lớp bị áp bức. Hình tượng của ông được thần thánh hóa, trở nên phổ biến ở các quốc gia Đông Á đặc biệt là Việt Nam và Trung Quốc. Ông được đạo Không tôn xưng là Quan Thánh Đế Quân và còn được gọi là Văn Hành Đế Quân. 

Ý nghĩa của việc thờ tượng Quan Công

Theo truyền thuyết, Quan Công từng hiển thánh ở Ngọc Tuyền Sơn và quy y nhà Phật, Phật giáo cũng nêu cao gương trung nghĩa của Ngài và gọi Ngài là Hộ Pháp Già Lam nhà Phật. Ngài còn được gọi với các danh hiệu khác như “Đế Quân Gia”, “Quan Đế Gia”, “Cái Thiên Cổ Phật”, “Tam giới Phục Ma Đại Đế”, “Vũ Thánh Đế Quân”, “Hiệp Thiên Đại Đế”… 

Trong dân gian, người ta thờ tượng Quan Công và xem ngài là:

• Thủ hộ thần của thương giới: Do lúc sinh tiền, ngài giỏi việc kế toán sổ sách, quản lý, đã phát minh ra pháp “Nhật thanh bộ” mà chúng ta gọi là “Nhật ký chi thu”. Trong việc làm ăn buôn bán, điều quan trọng là tinh thần trọng nghĩa khí và đặc biệt là chữ tín, trong khi đó những đức tính này Quan Vũ điều có thừa. Do đó, Ngài được giới thương gia tôn thờ làm thần thủ hộ và còn có chức năng là “Thần Tài” phù hộ mọi người phát tài.
• Thần y dược: Theo dân gian, sở dĩ con người gặp xui xẻo, bệnh tật là do ma quỷ quái phá. Quan Công được dân gian tôn xưng là “Phục Ma Đại Đế”, có năng lực trừ tà trị quỷ. Do đó, Quan Công còn được xem là “Thần Y Dược”, trong Miếu của Ngài có đặt thùng thuốc để dân chúng cầu chữa bệnh. 
• Thần chiến đấu: Quan Công là vị tướng nổi danh trong lịch sử, những người học tập võ nghệ thường thờ Ngài, xưng ngài là thần hộ mệnh. Ngoài ra, giới thanh niên khi vào quân ngũ cũng thường đến Miếu thờ của Ngài để xin Ngài bảo hộ do tin vào tin thần thượng võ, cứu khốn phò nguy của Ngài. 

Đối với đời sống của người Việt, tượng Quan Công không chỉ được thờ trong nhà mà còn được đặt ở cửa hàng và công ty. Tùy vào mong muốn của bản thân mỗi người và tính chất công việc mà mỗi người sẽ chọn hình tượng Quan Công với ý nghĩa thờ phụng riêng biệt. Có thể kể đến như:

• Với văn sĩ, trí thức, học giả: Quan Công là Văn Hành Đế Quân, đặt tượng Quan Công ở bàn học hay làm bàn việc sẽ giúp đầu óc minh mẫn, sáng suốt, suy nghĩ được nhiều kế sách hay, có ý chí kiên cường và tinh thần thép. Không chỉ vậy, con cháu sau này cũng sẽ học hành giỏi giang, tài giỏi, trí tuệ.
• Đối với người bình thường: Quan Công được xem là thần hộ mệnh bảo vệ bản thân và gia đình bình an, hình tượng của ông là khắc tinh của những kẻ bạc tín bội nghĩa, tiểu nhân bỉ ổi.
• Đối với nhà lãnh đạo, người có chức quyền cao: Là vị thần giúp họ được cấp dưới kính nể, tránh tiểu nhân hãm hại.
• Đối với người trong lĩnh vực quân sự: Là vị thần bảo vệ giúp cứu khốn phò nguy khi làm nhiệm vụ hoặc bảo vệ bản mệnh của họ trong cuộc sống.

Ngoài ra, theo ý nghĩa phong thủy, Quan Công và tượng Quan Công có vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực khoa học phong thủy. Theo giới phong thủy, tượng Quan Công, nhất là những mẫu tượng có sát khí mạnh như tượng Quan Công cưỡi ngựa, Quan Công đứng chống đao có sức mạnh trấn trạch và trừ tà rất tốt. 

Do đó, khi đặt tượng Quan Công ở vị trí sao xấu chiếu đến trong nhà sẽ giúp gia đình hóa giải hung khí, sát khí, giúp gia chủ và người thân gặp điều may mắn, ít bị tiểu nhân, kẻ xấu hãm hại. Tượng Quan Công còn được đặt ở những ngôi nhà có hướng xấu có thể giúp gia đình ngăn chặn sự xâm nhập của tà ma. Tuy nhiên, để tượng có nhiều năng lượng để bảo vệ gia đình thì phải đặt tượng có thần thái dữ dằn ở vị trí hướng thẳng ra cửa chính.

Các tạo hình tượng Quan Công thường gặp

Tượng Quan Công có thể giúp xua đùa tà ma, hóa giải sát khí hung khí, giúp mối quan hệ giữa các thành viên tốt đẹp hơn, phù trợ cho gia chủ gặp nhiều may mắn thuận lợi. Trong thời hiện đại, tượng Quan Công còn được xem là thần bảo vệ cho các gia đình, công ty, cửa hàng, chủ doanh nghiệp các nhà chính trị gia. Ngài có khả năng trấn áp hung khí, bảo vệ gia chủ tránh được kẻ tiểu nhân bỉ ổi, mang lại sự thịnh vượng, tiền bạc trong kinh doanh. Một số hình tượng Quan Công thường được sử dụng hiện nay gồm:

• Tượng Quan Công đọc sách: Dựa trên sự tích Tào Tháo nhốt Quan Công với hai vợ của Lưu Bị để ép Quan Công làm việc có lỗi với Lưu Bị. Tuy nhiên, lúc này ông lại chọn ngồi đọc sách, mắt không nháy đến một cái. Hình tượng Quan Công đọc sách thể hiện ý chí sắt đá, sự trung thành, thúc đẩy gia chủ không ngừng trau dồi kiến thức bản thân, được đánh giá là rất phù hợp với người làm trong lĩnh vực chính trị. 
• Tượng Quan Công cầm Thanh Long Yển Nguyệt Đao: Là tạo hình được thờ cúng nhiều nhất hiện nay với quan niệm hình tượng này có thể giúp gia chủ và gia đình được bình an. Tượng được chế tác khí phách, oai hùng, là lời nhắc nhở gia chủ phải luôn kiên định, không khuất phục trước sóng gió, luôn mạnh mẽ, giữ vững ý chí vượt qua khó khăn thử thách. 
• Tượng Quan Công cưỡi ngựa: Hình tượng này cụ thể là Quan Công cưỡi ngựa, cầm Thanh Long Yển Nguyệt Đao, được rất nhiều người yêu thích do thể hiện được sự oai nghiêm, khí khách của một vị Võ tướng. Hình tượng này thể hiện ý chí và tinh thần kiên cường trên mọi mặt trận. Thường được nhiều gia đình thờ cúng, nhất là những gia đình có người theo nghiệp võ đạo, làm cảnh sát hoặc quân sự. Mục đích chính là mong bản thân và con cháu không ngại khó khăn thử thách, có được dũng khí để làm mọi việc. 

Cách thờ tượng Quan Công đúng cách

Quan Công được biết đến với sức mạnh phi thường, là người đại diện cho lẽ phải, bảo vệ công lý, chống lại những kẻ áp bức, bóc lộc, mang đến tài lộc, an vui và bình yên đến cho mọi người. Tượng Quan Công được xem là vị thánh chuyên trấn áp hung khí, bảo vệ che chở cho người thân trong gia đình, điều hòa khí huyết cho ngôi nhà, chống tà ma ngoại đạo. Khi thờ tượng Quan Công, cần:

1. Chọn vị trí đặt bàn thờ phù hợp

Tượng Quan Công sau khi thỉnh về nên đặt ở vị trí cao, đối diện với cửa ra vào, đặc biệt với những ngôi nhà ở vị trí xấu thì nên đặt hướng thẳng ra cửa chính. Theo quan niệm của người xưa thì vẻ mặt Quan Công càng dữ thì hiệu quả đẩy lùi cái xấu càng tốt, khả năng bảo vệ càng mạnh. Khi toạ trên cao, ở vị trí hướng thẳng ra cửa chính, Ngài có thể quan sát được mọi vật mọi việc trong nhà, trấn áp được các luồng khí xấu xâm nhập vào nhà. Từ đó giúp gia chủ và các thành viên khác có cuộc sống bình an thuận hòa. 

Nếu gia chủ kinh doanh, làm trong tổ chức chống tệ nạn hoặc đang làm quan chức thì nên đặt tượng Quan Công ở sau lưng nơi mình ngồi làm việc. Như vậy, lúc này Quan Công sẽ là chỗ dựa vững chắc cho gia chủ, để gia chủ có đủ tự tin, dũng khí, may mắn để đương đầu với các thế lực đen tối, chống kẻ tiểu nhân bỉ ổi. Tượng Quan Công cũng góp phần bảo vệ gia chủ và người thân trước sóng gió, thử thách. 

Bên cạnh đó, theo phong thủy, tượng Quan Công còn được đặt ở những nơi có nhiều sát khí, địa thế xấu. Có khả năng hóa hung thành lành, các thành viên trong gia đình tránh được tai kiếp, những điều kém may mắn, không bị kẻ xấu, kẻ tiểu nhân hãm hại. Từ đó giúp mọi người gắn bó, yêu thương, ít khi xảy ra mâu thuẫn giúp cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn. Để Trấn trạch thì tượng Quan Công thường đặt hướng ra cửa chính hay ở các vị trí Sát tinh chiếu như lục sát, họa hại, tuyệt mệnh, ngũ quỷ… Nếu nhà hướng Tây Bắc, Chính Bắc hoặc Chính Tây có thể đặt tượng ở trung tâm căn nhà. 

2. Chất liệu, kích thước tượng

Khi thờ tượng Quan Công, vị trí đặt bàn thờ là yếu tố quan trọng nhất, ngoài ra bạn cũng cần quan tâm đến chất liệu của tượng. Hiện nay tượng Quan Công được làm từ rất nhiều chất liệu khác như như gỗ, đồng hoặc đá, mỗi chất liệu đều có ưu nhược điểm riêng. Chẳng hạn trong khi tượng gỗ có độ bền cao, mùi thơm dịu nhẹ, thể hiện được sự uy nghiêm, phong thái của Ngài thì tượng đồng lại có sự chắc chắn và độ bóng tốt tạo nên vẻ ngoài tuyệt đẹp và toát ra được vẻ oai phong lẫm liệt của Quan Công.

Thực tế, tuỳ vào điều kiện kinh tế, không gian đặt tượng, nhu cầu mong muốn và mệnh của gia chủ mà lựa chọn chất liệu cũng như kích thước tượng phù hợp. Nên chú ý chọn tương hợp phong thuỷ để đạt được ý nguyện, tránh bị kẻ xấu hãm hại, không phát huy tối đa hiệu quả mà việc thờ cúng tượng Quan Công mang lại.

3. Khai quang điểm nhãn tượng Quan Công

Khai quang điểm nhãn là thủ tục để thổi linh khí vào bức tượng, đây không phải là hình thức mê tín mà là một nghi lễ khai mạc cho bậc vĩ nhân. Khai quang điểm nhãn là nghi lễ mở mắt bằng năng lượng cho vật phẩm phong thuỷ. Không phải tượng phong thuỷ nào cũng cần điểm nhãn, chỉ có một số tượng như Thiềm Thừ, Quan Công, tượng Phật Di Lặc, tượng đôi Tỳ Hưu… 

Sau khi khai quang, tượng Quan Công sẽ có được năng lượng phong thủy, trở thành một loại chấn khí, có thể trấn trạch đẩy lùi vận đen và khí xấu. Sau khi rước tượng Quan Công về, gia chủ nên tẩy trần cho Ngài bằng nước giếng khơi, nếu không có nước giếng có thể thay thế bằng nước lọc tinh khiết, cho vào ba lát gừng tươi, một ít rượu trắng rồi lau sạch bụi với khăn mềm. Sau khi khai quang, tượng Quan Công đã không còn là một khối điêu khắc mà đã mang hồn vía của Ngài.

4. Cỗ thờ tượng Quan Công

Quan Công là người là người phàm ăn, sau từng hiển thánh và quy y cửa Phật thành Già Lam Hộ Pháp. Do đó, mâm cỗ biện dâng lên Quan Công có thể gồm cỗ chay lẫn cỗ mặn. Trong đó cỗ chay bắt buộc có 3 chén nước thanh tịnh; hoa quả, hương, hoa; cau và trầu. Cỗ mặn bắt buộc phải có rượu tinh khiết, thịt có thể là thịt dê hoặc thịt lợn, tuyệt đối không cúng thịt trâu, thịt chó, thịt gà; canh măng hoặc xương hầm… 

Nên bày biện, dâng cỗ lên Quan Thánh Đế Quân vào ngày lễ khai quang, ngày vía Quan Công, ngày mùng 1 và ngày rằm. Riêng với ngày bình thường thì chỉ cần dâng hương, trà nước là đủ. Đặc biệt, cần thay hoa quả trên bàn thường xuyên, tránh đặt đồ héo úa trên bàn thờ. 

Một số lưu ý khi thờ tượng Quan Công

Khi thờ tượng Quan Công, để đạt được hiệu quả tốt nhất, gia chủ cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

• Tuyệt đối không đặt tượng ở những vị trí như nhà vệ sinh, phòng ngủ, phòng bếp, nơi ẩm ướt, âm u hay đối diện những vị trí này để tránh phạm bất kính. Đây được xem là những nơi không trang nghiêm, có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và mang đến vận xui cho gia chủ lẫn các thành viên trong gia đình.
• Khi thỉnh tượng, nếu thờ cúng cần làm lễ hô thần nhập tượng, khai quang điểm nhãn(có thể tự làm hoặc nhờ thầy phong thủy giúp đỡ). Nếu chỉ trang trí cho hợp phong thủy thì có cũng được mà không có cũng không sao.
• Quan Công là đại diện của chính nghĩa, là người bảo vệ công lý, rất căm ghét những kẻ tiểu nhân chuyên đâm chọt sau lưng người khác. Do đó, tuyệt đối không khấn vái, cầu xin với mục đích hãm hại người khác.
• Cần đặt tượng cách mặt đất 50cm, nếu là tượng to được chế tác kèm bệ thì có thể đặt trên sàn nhà, còn tượng nhỏ phải có bàn thờ, bệ để riêng không đặt sát sàn nhà sẽ làm giảm sự uy nghiêm, oai phong của ngài.
• Cần thường xuyên lau chùi, dọn dẹp sạch sẽ tượng Quan Công để tượng phát huy hết tác dụng phong thủy giúp người thân có cuộc sống vui vẻ, hạnh phúc, an yên.

Trên đây là một số thông tin về Quan Thánh Đế Quân, ý nghĩa và cách thờ tượng Quan Công đúng cách mà bạn có thể tham khảo. Quan Công là vị thần rất linh thiêng, có thể mang đến may mắn, bảo vệ sức khỏe cho gia chủ. Trước khi thỉnh tượng, bạn nên tham khảo tìm hiểu thật kỹ các thông tin về ý nghĩa, cách thỉnh tượng cũng như cách khai quang điểm nhãn và những điều cần kiêng kỵ khi thờ cúng.